1000 เมล็ด โสนสำหรับปลูกเห็ดตับเต่า
การทำสวนเห็ดตับเต่าโดยใช้โสน
โสนเป็นพืชตระกูลถั่วมีความสามารถในการตรึงธาตุไนโตรเจนในอากาศ ทำให้เห็ดตับเต่าสามารถเจริญเติบโตได้ดี มีปริมาณเห็ดตับเต่าเกิดขึ้นได้มากกว่าการใช้ต้นไม้หรือพืชชนิดอื่น ให้ผลผลิตได้คุ้มค่าในทางการค้ามากที่สุด ในพื้นที่ที่ไม่เคยมีเห็ดตับเต่าสามารถใช้โสนปลูก แล้วราดเชื้อเห็ดตับเต่าสามารถทำให้มีเห็ดเกิดในพื้นที่ใช้เวลาประมาณสามปี มีขั้นตอนดังนี้
1. เพาะเมล็ดโสนในกะบะเพาะ โดยใช้ดินปลูกที่มีขุยมะพร้าวผสมเพื่อป้องกันการแน่นตัวของดิน นอกจากนี้ยังทำให้เชื้อเห็ดซึมลงไปสัมผัสรากโสนได้ดี และควรผสมปุ๋ยคอกเพื่อเร่งการเจริญเติบโต
2. ใช้ไม้กระดานความสูงประมาณ 20 ซม. กั้นเป็นรูปสี่เหลี่ยม รองพื้นด้วยแผ่นพลาสติกเพื่อป้องกันรากโสนชอนไชลงลึกในดินซึ่งจะทำให้รากโสนขาดเวลาย้ายไปปลูก ใส่ดินเพาะลงไปสูงอย่างน้อย 15 ซม. เกลี่ยหน้าดินให้เรียบ โรยเมล็ดโสนให้ทั่ว โรยดินเพาะทับอีกชั้นบางๆ
3. รดน้ำแล้วใช้หญ้าแห้งหรือฟางแห้งคลุมหน้าดินบางๆอีกชั้นเพื่อรักษา เพิ่มอัตราการงอก รดน้ำให้ชุ่มอีกครั้ง แล้วดูแลรดน้ำวันละครั้ง
4. เมื่อโสนสูงประมาณ 30 ซม. ให้ใช้เชื้อเห็ดผสมน้ำอัตราส่วน 300 ซีซี ต่อน้ำ 10 ลิตร รดต้นกล้าโสนสัปดาห์ละครั้ง 3 สัปดาห์
5. เมื่อต้นกล้าโสนสูง 50 ซม. ขึ้นไปให้แยกกล้าโสนไปปักชำลงแปลงปลูก ระยะห่างระหว่างต้นประมาณ 50 ซม. ระหว่างแถว 1 เมตร ใช้เศษฟาง เศษใบไม้ หรือ เศษหญ้า คลุมหน้าดินรอบต้นโสนหนาๆ รดน้ำให้ชุ่ม รักษาให้ดินมีความชื้นอยู่อย่างสม่ำเสมอ
6. หลังปลูก 3 สัปดาห์ ให้เจือจางเชื้อเห็ดราดโคนต้นโสนซ้ำ อีกครั้ง รดน้ำ และคลุมดินให้มีความชื้นอยู่ตลอดเวลาหลังการราดเชื้อเห็ด
7. สำหรับแปลงที่เริ่มปลูกให้เตรียมต้นกล้าโสนชุดที่สอง ถัดจากโสนชุดแรก 7 เดือน เพื่อปลูกแซมลงในแปลงเดิมติดต้นเดิมหลังจากปลูกโสนรุ่นแรก 1 ปี เพื่อชดเชยต้นโสนรุ่นแรกที่จะตายลงและทำเช่นเดียวกันอีก 2 รุ่น หลังจากนั้นก็ไม่จำเป็นต้องปลูกโสนเพิ่มอีกเพราะจะมีโสนงอก ขึ้นมาเองจากเมล็ดที่ร่วงหล่น แค่เราหมั่นรดน้ำเพื่อรักษาความชื้นก็จะช่วยให้มีเห็ดตับเต่าขึ้นมาได้เร็วขึ้น ซึ่งส่วนมากจะเริ่มมีเห็ดได้ในปีที่สาม
8. ควรปลูกไม้ยืนต้นอื่นๆ ที่เชื้อเห็ดสามารถอาศัยได้แซมในแปลงปลูกโสน เช่น ลำใย สะแกนา ส้มโอ มะม่วง ไมยราบยักษ์ ฯลฯ เพื่อช่วยเพิ่มปริมาณเห็ดและช่วยลดแรงงานในการปลูกโสนทดแทนทุกปี
วิธีปลูกโสนโดยการหว่านเมล็ด หรือหยอดเมล็ด
1. ไถพรวนเตรียมดิน หว่านเมล็ดแล้วคราดกลบ หรือใช้เสียมขุดดินเป็นรอยตื้นๆ คล้ายหลุมหยอดเมล็ดข้าวโพด ห่างกัน 1 เมตร หยอดเมล็ดโสนหลุมละ 5 - 10 เมล็ด กลบดินบางๆ แล้วรดน้ำให้ชุ่มอย่างสม่ำเสมครับ ถ้าหว่านโดยไม่ไถแล้วคราดกลบ หรือฝังตื้นๆ โสนจะงอกได้ไม่ดีเท่าที่ควร
2. มล็ดสามารถงอกได้ภายใน 1 สัปดาห์ถึง 3 เดือนครับ แล้วแต่ระดับความชื้น และอายุเมล็ด
สามารถโรยปุ๋ยคอกพร้อมการหยอดเมล็ดได้เลยครับ ห้ามใช้ปุ๋ยเคมีเด็ดขาด เพราะจะมีผลต่อเชื้อเห็ดครับ
3. เมื่อโสนสูงประมาณ 30 ซม. ค่อย ราดเชื้อเห็ดที่โคนราก ใช้เศษฟาง เศษใบไม้ หรือ เศษหญ้า คลุมหน้าดินรอบต้นโสนหนาๆ รดน้ำให้ชุ่ม รักษาให้ดินมีความชื้นอยู่อย่างสม่ำเสมอ