ว่านหอมแดง/ว่านข้าวแผ่หรือว่านชู้ข้าว(ส่งแบบหัว)
ว่านหอมแดง /ว่านข้าวแผ่
(ส่งแบบหัวตัดใบ)
ชื่อวงศ์ IRIDACEAE
ชื่ออื่นๆ ว่านหมาก ว่านไก่แดง ว่านเพลาะ ว่านชู้ข้าว ว่านข้าวแผ่ ว่านชายชู้
ว่านหอมแดง เป็นพืชสมุนไพรที่มักเจริญเติบโตอยู่ในป่าดิบซึ่งเป็นพื้นที่ราบต่ำ
จัดเป็นพืชที่อยู่ในวงศ์เดียวกันกับว่านแม่ยับ นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ และใช้ปรุงเป็นยาสมุนไพร
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ลำต้น
เป็นหัวใต้ดิน ลักษณะคล้ายหัวหอม กลางหัวจะอวบใหญ่ กลางหัวจะอวบใหญ่ ส่วนปลายและโคนหัวจะสอบเล็กลง
เปลือกหัวมีลักษณะเป็นแผ่นสีม่วงแดง ภายในหัวจะเป็นกาบใบที่เรียงซ้อนกันอยู่แน่น
เนื้อหัวจะมีน้ำสีแดงไหลออกมาเมื่อถูกของมีคม หรือผ่าออก
ใบ
มีลักษณะเป็นรูปหอกเรียวยาว แทงขึ้นมาจากพื้นดิน แผ่นใบเป็นร่องตามความยาวของใบ
จีบซ้อนกันคล้ายพัด โคนใบสอบ ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ มีความกว้างของใบประมาณ 1-2.5 ซม. ยาวประมาณ 25-60 ซม.
ดอก
ออกเป็นช่อจากส่วนกลางของลำต้น ก้านช่อยาวประมาณ 2-4 ซม.
ในแต่ละก้านจะมีดอกย่อยอยู่ประมาณ 4-10 ดอก ก้านดอกยาวประมาณ 2-4 ซม.
มีกลีบดอกสีขาวจำนวน 6 กลีบ เรียงซ้อนกันอยู่ 2 ชั้นๆ ละ 3 กลีบ ลักษณะกลีบดอกเป็นรูปทรงรี
ปลายกลีบโค้งเข้าด้านใน กลีบวงนอกมีขนาดใหญ่กว่ากลีบวงใน มีกลีบเลี้ยงสีเขียวหุ้มที่โคนดอก
มีเกสรตัวผู้สีเหลืองอมส้มที่กลางดอก 3 อัน มีอับเกสรอยู่ที่ส่วนปลาย
มีก้านเกสรตัวเมียสีเหลืองสดจำนวน 3 อัน ลักษณะคล้ายดอกกล้วยไม้หรือดอกดาวเรือง
ผล
มีลักษณะเป็นรูปทรงรี ปลายหัวตัด เมล็ดรูปทรงรี
การขยายพันธุ์
ทำได้ด้วยการแยกหัวไปปลูก สามารถปลูกได้ทั้งในกระถาง และปลูกลงดินในแปลง
ว่านหอมแดงเป็นพืชที่เจริญเติบโตได้ดีในดินร่วนปนทรายที่อุดมสมบูรณ์ มีหน้าดินลึก
ต้องการน้ำในปริมาณปานกลาง ประมาณสัปดาห์ละ 3-4 ครั้ง หลังจากแตกใบใหม่ได้ประมาณ 1-2 เดือน
ให้ใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยเคมีสูตรเสมอ 15-15-15 ให้บ้างพอสมควร