รักชวนหัว โดย มิลาน คุนเดอรา
“คุณจะได้รู้ว่า คนเราไม่มีความเป็นมนุษย์มากพอ หรือไม่ก็คุณต่างหากที่ไม่รู้ว่ามนุษย์เป็นอย่างไร ไม่มีใครหัวเราะหรอก ถ้าคุณเล่าให้ทุกคนฟังว่าเรื่องทั้งหมดเป็นมาอย่างไร”
รวมเรื่องสั้น 7 เรื่องราวของความรักที่คล้ายว่าน่าขันแต่ชวนขื่น บนพื้นฐานของชีวิตจริงจังหากดำเนินอย่างเรื่องเล่น สหายอาจารย์พัลวันซ่อนตัวจากชายน่าสงสาร พ่อเสือผู้ออกล่าสาวเพียงเพื่อได้ออกล่า เกมโบกรถของคู่รักที่เลยเถิด ซิมโพเซียมอลเวงในห้องพักแพทย์ หนุ่มใหญ่หัวใกล้ล้านกลับมาพบหญิงในฝันอีกคราวยามโรยรา คุณหมอสูงวัยอาศัยแสงไฟภรรยาดาราสาว หนุ่มคอมมิวนิสต์ไร้พระเจ้าเข้าโบสถ์เพื่อจีบหญิง
บทสำรวจความรัก เกมฟุ้งซ่าน วิจิตรกามา และจินตนาการพิเรนทร์ แสนครื้นเครงคมคาย ทว่าชวนหัวพอจะชวนชีวิตให้หวนไห้ กามารมณ์ทีเล่นที่เสี่ยงทำลายความสัมพันธ์ทีจริง ความรักดั่งการละเล่นสรวลเสจะยังเฮฮาได้หรือไม่ ในโลกที่ไม่มีใครหัวเราะกับเรื่องจริงจัง
• ไม่มีใครหัวเราะ
• ผลแอปเปิลทองแห่งความใคร่ไม่รู้จบ
• เกมโบกรถ
• ซิมโพเซียม
• คนตายเก่าจงหลีกทางให้คนตายใหม่
• ดร. ฮาเวลเมื่ออีกยี่สิบปีให้หลัง
• เอดุอาร์ดกับพระเจ้า
“รักชวนหัว” คือความรักที่ลอดทอนภาพของความหนักหน่วงจริงจังแบบที่เราคุ้นเคยยามพูดหรือนึกถึงความรัก รักกันปานจะกลืนกิน รักเดียวใจเดียว รักกันจนวันตาย รักต้องสู้ รักที่แลกมาด้วยหยาดน้ำตา ฯลฯ เรามักคุ้นเคยว่า ความรักคือความจริงจังที่คนเราต้องอุทิศให้หรือให้ความสำคัญ
“รักชวนหัว” ตั้งคำถามและเสนอภาพของความรักที่ลดทอนความจริงจังเหล่านี้ ความรักยังคงดังเดิมหรือไม่ยามร่างกายโรยรา ผิวเหี่ยวย่น หัวเริ่มล้าน ใส่ฟันปลอม? หากความรักมาด้วยความบังเอิญแทนที่จะเป็นชะตากรรมจะยังเป็นรักแท้ได้หรือไม่? ความรักเป็นเรื่องเล่นๆ สรวลเสเฮฮาได้หรือไม่? ฯลฯ คำถามเหล่านี้เหมือนคำถามใกล้ตัวหรือประหนึ่งหญ้าปากคอกที่ถูกบดบังยามพูดถึงความจริงจังของความรัก ทั้งที่ดำรงอยู่จริง
“ถ้าให้ต้องนิยามตัวเอง คงบอกว่าผมคือพวกสุขนิยมที่ติดหล่มอยู่ในโลกที่หมกมุ่นเรื่องการเมืองระดับสุดโต่ง ซึ่งก็คือสิ่งที่เห็นและเป็นไปดังทึ่ผมเขียนถึงในเล่ม รักชวนหัว หนังสือตัวเองที่ผมรักชอบที่สุด เพราะมันสะท้อนช่วงเวลาที่มีความสุขที่สุดในชีวิต ซึ่งก็ประจวบเหมาะอย่างออกจะพิกล เพราะผมเขียนเรื่องสั้นเรื่องสุดท้ายในเล่มเสร็จ (หลังจากอยู่กับมันมาตลอดช่วงทศวรรษที่ 60) เพียงสามวันก่อนรัสเซียจะบุกเข้ามา
เมื่อฉบับแปลภาษาฝรั่งเศสออกมาในปี 1970 นักวิจารณ์จัดมันไว้ในขนบของ enlightenment ผมปลาบปลื้มกับการเปรียบเทียบนี้ และอยากจะรับรองด้วยใจเริงแรงว่าผมเขียนด้วยความรักต่อศตวรรษที่ 18 เช่นที่ผมรักดิเดโรต์ หรือถ้าพูดให้ชัดกว่านี้คือผมรักนิยายของเขา หรือเอาแบบตรงไปตรงมาคือผมรัก Jacques le Fataliste
มิลาน คุนเดอรา”
