พระญามังรายหลวง : ปฐมกษัตริย์ล้านนาผู้สร้างเมืองเชียงใหม่ (ปกแข็ง) หนังสือเก่ารับตามสภาพ
พระญามังรายหลวง
ปฐมกษัตริย์ล้านนาผู้สร้างเมืองเชียงใหม่
ฉบับ ๗๒๐ ปี สร้างเมืองเชียงใหม่
สารคดีชุด: บุคคลสำคัญล้านนา
รุ่งวิทย์ สุวรรณอภิชน: ค้นคว้าและเรียบเรียง
ในบรรดากษัตริย์ไทยวนหรือโยนก “พระญามังราย” นับเป็นผู้นำคนไทที่จีนรู้จักกันดี เพราะเคยต่อสู้เอาชนะกองทัพมองโกลได้หลายครั้ง จักรพรรดิกุบไลข่านส่งกองทัพมองโกลเจ้าโจมตีอาณาจักรล้านนา พ.ศ. 1835 เป็นการ “เอาคืน” ที่พระญามังรายขับไล่มองโกลออกจากพม่า พ.ศ. 1833 พระญามังรายเฝ้าดูท่าทีกองทัพมองโกลจนรู้ข่าวจักรพรรดิกุบไลข่านสิ้นพระชนม์ในปี พ.ศ. 1837 และ 2 ปีต่อมา พระองค์จึงสร้างเมืองเชียงใหม่ในปี พ.ศ. 1839 แต่นั้นมาอาณาจักรล้านนามีความมั่งคั่งมาก! พระองค์ได้รับการยกย่องเป็น “มหาราช” หรือ “พระญามังรายหลวง” มาตั้งแต่ พ.ศ. 1912 [ศิลาจารึกวัดพระยืน จ.ลำพูน] และ “บุเรงนอง” ยอมรับว่า “เชียงใหม่เป็นนครศักดิ์สิทธิ์” (-จากปกหลัง)
ในบรรดากษัตริย์ล้านนา พระญามังราย หรือ พ่อขุนเม็งราย นับเป็นกษัตริย์ล้านนาที่โด่งดังเป็นที่รู้จักของคนไทยทั้งประเทศมากกว่ากษัตริย์องค์อื่นๆ แม้พระองค์จะเป็นกษัตริย์ล้านนา แต่ได้รับการยกย่องเป็น 1 ใน 9 มหาราชไทย ความจริงพระญามังรายได้รับการยกย่องเป็น มหาราช เมื่อ 646 ปีก่อน จากหลักฐานศิลาจารึกวัดพระยืน (พ.ศ.1913) จังหวัดลำพูนยกย่องพระองค์ว่า พระยามังรายหลวง ซึ่งหมายถึงกษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่ หรือ มหาราช นั่นเอง
พระญามังรายทรงเป้นกษัตริย์ที่มีบุญญาธิการมากที่สุดพระองค์หนึ่งของอาณาจักรล้านนา ทรงเป็นปฐมกษัตริย์ของอาณาจักรล้านนาผู้สร้างเมืองเชียงใหม่ เมื่อปีพ.ศ.1839 และได้ผนวกเอาเมืองต่างๆเข้าไว้ในพระราชอำนาจ ทรงสร้างเมืองสำคัญๆในอาณาจักรล้านนาหลายเมือง ทรงขยายอาณาเขตการทำสงคราม และสามารถหยุดการขยายอำนาจของกองทัพมองโกล มาตั้งแต่สมัยจักรพรรดิกุบไลข่าน ทรงยกกองทัพเข้าไปในดินแดนของจีน เพื่อทำสรามแย่งชิงเชียงรุ่งคืนให้พระญาติทางฝ่ายพระมารดาด้วยการข่าวที่ยอดเยี่ยม ทรงยกทัพเข้าไปก่อกวนไม่ให้กองทัพมองโกลยกทัพมาปราบอาณาจักรล้านนาได้สำเร็จ จนกองทัพมองโกลเสียหายอย่างหนักไม่อาจยกทัพเข้ามาในดินแดนล้านนาได้ ตัวแม่ทัพถูกประหารชีวิตโดยไม่ทันได้สัมผัสดินแดนล้านนาเลย นี่คือสุดยอดยุทธศาสตร์ของพระญามังรายในการทำสงครามกับประเทศมหาอำนาจอย่างจีน โดยใช้สมรภูมิรบอยู่ในดินแดนจีนตลอดจนกระทั่งทางฝ่ายจีนต้องพยายามเกลี้ยกล่อมให้มาสวามิภักดิ์และพระญามังรายไม่ตอบรักข้อเสนอดังกล่าว กว่าสงครามจะยุติลงได้ก้เป็นช่วงพระญาไชยสงครามเป็นกษัตริย์ล้านนาต่อจากพระญามังรายพระราชบิดาซึ่งสิ้นพระชนม์เพราะต้องอัสนีบาตกลางตลาด เมืองเชียงใหม่ (-จากคำนำ)
(5)
(4.5)