คำอธิบายหลักวิชาชีพนักกฎหมาย ดิเรก ควรสมาคม

คำอธิบายหลักวิชาชีพนักกฎหมาย ดิเรก ควรสมาคม
ผู้แต่ง : รศ.ดิเรก ควรสมาคม
ปีที่พิมพ์: ครั้งที่ 4: 2566
จำนวนหน้า: 308 หน้า
ขนาด : 18.5x26 ซม.
รูปแบบ : ปกอ่อน
9786165813181

คำนำ

คำอธิบายหลักวิชาชีพนักกฎหมายเล่มนี้ เขียนขึ้นเพื่อใช้สอนในรายวิชาหลักวิชาชีพนักกฎหมาย จึงประกอบไปด้วย การอธิบายตั้งแต่ส่วนที่หนึ่ง ภาคทั่วไปในเรื่อง อาชีพ วิชาชีพและสัมมาชีพ จากนั้นเข้าสู่ส่วนที่สอง ภาควิชาชีพกฎหมาย ได้แก่ เรื่องวิชาชีพกฎหมาย นักกฎหมายและวิชาชีพกฎหมายที่สำคัญในกระบวนการยุติธรรมคือ ตุลาการ อัยการ และทนายความ รวมทั้งวิชาชีพครูอาจารย์ด้านกฎหมายด้วย ในส่วนที่สาม ได้แก่เรื่องการปลูกฝังหลักวิชาชีพกฎหมายของต่างประเทศและของไทย สำหรับส่วนที่สี่ ผู้เขียนได้นำเสนอภาคหลักการสำคัญของวิชาชีกฎหมายคือ หลักจริยธรรม หลักความยุติธรรม หลักความเป็นกลาง หลักสมานฉันท์ หลักการให้คนเคารพกฎหมาย เป็นต้น
เนื้อหาทั้งหมดที่นำเสนอเหล่านี้ พยายามให้ครอบคลุมในคำอธิบายรายวิชานี้ ซึ่งมีการสอนเป็นวิชาบังคับ หรือเป็นวิชาเลือกในหลายสถาบัน ทั้งนี้เมื่อเขียนลึกลงไปในรายละเอียดก็พบว่าหลักวิชาชีพนักกฎหมาย เป็นเรื่องสำคัญอย่างมากในการสร้างทัศนคติที่ถูกต้องให้เกิดขึ้นแก่นักกฎหมาย ปัญหาที่พบมาก คือ ความเข้าใจในสิ่งที่เรียนที่ศึกษา มีความไม่ชัดเจน คลุมเครือ เมื่อรู้ไม่ชัด ก็เกิดเป็นความคิดความเห็นที่ผิด หรือมิจฉาทิฐิ โดยไม่รู้ตัว ซึ่งไม่ถูกหลักการที่แท้จริง ปัญหาก็ตามมา ดังนั้นความรู้ที่ชัดเจนถูกต้องด้วยปัญญาเท่านั้นจะช่วยแก้ไขในสิ่งที่ผิดได้
หลักวิชาชีพนักกฎหมาย ที่ผู้เขียนได้พยายามนำเสนอนี้ จึงเป็นการเปิดมุมองใหม่ให้แก่นักศึกษาตลอดจนนักกฎหมายในสาขาต่าง ๆ ทั้งหมด โดยการนำเสนอจากรากฐานแก่นทางพุทธศาสนาซึ่งท่านเจ้าคุณพระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตโต) ได้อธิบายไว้ทั้งเป็นคำพูดและเป็นหนังสือ ซึ่งผู้เขียนได้ซึมซับคำสอนที่มีคุณค่าเหล่านั้น แล้วปรับให้เข้ากับหลักนิติศาสตร์ไทย เพื่อให้นิติศาสตร์อำนวยนิติธรรมได้อย่างแท้จริง เนื้อหาวิชานี้ส่วนหนึ่งจึงเรื่องทางพุทธศาสนาสอดเทรกอยู่มาก ทั้งนี้เห็นว่าการศึกษากฎหมายที่ดี ควรเรียนรู้ศึกษาหลักพุทธศาสนากวบคู่ไปด้วย
อย่างไรก็ตาม หลักวิชาชีพนักกฎหมายเล่มนี้ อาจยังไม่สมบูรณ์ครบถ้วน เนื้อหาวิชาคงต้องพัฒนาให้ดียิ่งขึ้นต่อไปอีกในอนากต
รองศาสตราจารย์ดิเรก ควรสมาคม
อาจารย์คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยพายัพ

สารบาญ
ส่วนที่ 1 ภาคทั่วไป : อาชีพ-วิชาชีพ-สัมมาชีพ.
บทที่ 1 อาชีพ
1. ความเป็นมา
2. ความหมาย
2.1 ความหมายทั่วไป
2.2 ความหมายที่แท้ของอาชีพ
บทที่ 2 วิชาชีพ
1. ความเป็นมา
2. ความหมาย
3. ตัวอย่างงานที่เป็นวิชาชีพ
บทที่ 3 สัมมาชีพ
1. ความหมายของสัมมาชีพ
2. หลักการของสัมมาชีพ
3. เกณฑ์ชี้วัดความเป็นสัมมาชีพ
4. ตัวอย่างการพิจารณาอาชีพทั่วไปกับการเป็นสัมมาชีพ
5. มิจฉาชีพ
5.1 ลักษณะของการประกอบอาชีพที่ไม่ควรทำ
5.2 ตัวอย่างการพิจารณาความเป็นมิจฉาวณิชชา
ส่วนที่ 2 ภาควิชาชีพกฎหมาย.
บทที่ 4 วิชาชีพกฎหมาย
1. ความเป็นมา
2. ความหมายวิชาชีพกฎหมาย
3. ลักษณะของวิชาชีพกฎหมาย
4. ความแตกต่างของวิชาชีพกฎหมายกับอาชีพ
บทที่ 5 นักกฎหมาย
1. ความเป็นมาและความหมาย
2. ประเภทนักกฎหมาย
บทที่ 6 วิชาชีพผู้พิพากษา/ตุลาการ
1. ความเป็นมาและความหมาย
2. การเข้าสู่วิชาชีพผู้พิพากษาตุดาการ
3. การกำกับควบคุมผู้ประกอบวิชาธิพผู้ทิพากงาลุงการ
บทที่ 7 วิชาชีพอัยการ
1. ความเป็นมาและความหมาย
2. การเข้าสู่วิชาชีพอัยการ
3. การกำกับควบคุมผู้ประกอบวิชาชีพอัยการ
บทที่ 8 วิชาชีพทนายความ
1. ความเป็นมาและความหมาย
2. การเข้าสู่วิชาชีพทนายความ
3. การกำกับควบคุมผู้ประกอบวิชารีพหนายความ
บทที่ 9 วิชาชีพครูอาจารย์
1. ความเป็นมาและความหมาย
2. การเข้าสู่วิชาชีทครูอาจารย์
3. การกำกับควบคุมผู้ประกอบวิชชีพครูอาจรย์
ส่วนที่ 3 การปลูกฝังหลักวิชาชีพนักกฎหมายในต่างประเทศ
บทที่ 10 กลุ่มประเทศ Common Law.
1. ประเทศอังกฤษ
1) ระดับก่อนมหาวิทยาลัย
2) ระดับมหาวิทยาลัย
3) ระดับเนติบัณฑิต (Barrister)
4) ระดับโซลิซิเตอร์ (Solicitor)
5) ผู้พิพากษาศาลสูงสุด (House of Lords)
2. ประเทศสหรัฐอเมริกา
1) การศึกษากฎหมาย
2) ทนายความ
3) ผู้พิพากษา
บทที่ 11 กลุ่มประเทศ Civil Law
1. ความเป็นมา
2. ประเทศฝรั่งเศส
3. ประเทศเยอรมนี
บทที่ 12 การปลูกฝังหลักวิชาชีพนักกฎหมายในประเทศไทย
บทที่ 13 ข้อสรุปและการวิเคราะห์วิจารณ์
ส่วนที่ 4 ภาคหลักการของวิชาชีพกฎหมาย
บทที่ 14 หลักจริยธรรม
1. ความเป็นมาและความหมาย
2. ภูมิหลัง/ความเป็นมาของจริยธรรมตะวันตก
3. จริยธรรมในพุทธศาสนา
4. หลักการแห่งจริยธรรม
5. จริยธรรมและความสัมพันธ์ในกฎหมาย
6. ปัญหาเรื่องจริยธรรมกับนักกฎหมาย
7. สรุป
บทที่ 15 หลักความยุติธรรม
1. ความเป็นมาและความหมาย
2. ประเภทของความยุติธรรม
3. ตัวอย่างเรื่องความยุติธรรม
4. ทางออกเมื่อกฎหมายไม่สอดคล้องกับความยุติธรรม
5. สรุป
บทที่ 16 หลักความเป็นกลาง
1. ความเป็นมา
2. ความหมาย
3. หลักการและสาระ
4. ตัวอย่างหลักความเป็นกลาง
5. สรุป
บทที่ 17 หลักสมานฉันท์
1. ความเป็นมา
2. ความหมายและหลักการ
3. ขั้นตอนวิธีการเข้าสู่ความสมานฉันท์
4. การระงับคดีความในทางกฎหมายกับหลักอธิกรณ์
5. ข้อพิจารณาเปรียบเทียบ : สมานฉันท์ในกฎหมายและหลักอธิกรณ์ในพุทธศาสนา
6. สรุป
บทที่ 18 หลักการทำให้คนเคารพกฎหมาย
1. ความเป็นมา
2. สาเหตุที่ทำให้คนไม่เคารพกฎหมาย
2.1 การทำความเข้าใจความหมายของกฎหมา
2.2 การแยกแยะดี-ชั่ว ถูก-ผิด
3. ทางแก้ให้คนเคารพกฎหมาย
4. สรุป
บทที่ 19 หลักอารยขัดขืน
1. บทนำ
2. ความเป็นมาและความหมาย
3. หลักการ/สาระสำคัญของอารยขัดขืน
4. พุทธศาสนากับหลักอารยขัดขืน
5. อารยขัดขืนในกฎหมายไทย
6. สรุป