กฎหมายระหว่างประเทศ จันตรี สินศุภฤกษ์

กฎหมายระหว่างประเทศ จันตรี สินศุภฤกษ์
ผู้แต่ง : จันตรี สินศุภฤกษ์
ปีที่พิมพ์: ครั้งที่ 5 : มกราคม 2566
จำนวนหน้า: 548 หน้า
ขนาด : 18.5x26 ซม.(T)
รูปแบบ : ปกอ่อน
9789742038960

คํานํา
(ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 5)

ในการพิมพ์ตํา รากฎหมายระหว่างประเทศครั้งนี้ ผู้เขียนได้เพิ่มเติมเนื้อหาสาระใน
บทที่ว่าด้วยกฎหมายสนธิสัญญา (The Law of Treaties ) ให้มีความสมบูรณ์และมีความชัดเจน
ยิ่งขึ้น โดยเฉพาะได้วิเคราะห์ให้เห็นถึงประเด็นปัญหาที่มักมีการถกเถียงกันว่าตราสารระหว่าง
ประเทศ (International Instruments) นั้น เป็นสนธิสัญญา (Treaty) หรือไม่ เนื่องจากมีตราสาร
ระหว่างประเทศมากมายที่มีลักษณะดูเหมือนเป็นสนธิสัญญา แต่จริงๆ แล้วไม่ใช่สนธิสัญญา
ซึ่งประเด็นปัญหานี้ถือว่ามีความสํา คัญยิ่งในทางปฏิบัติของรัฐต่างๆ รวมถึงในประเทศไทย
(โดยพิจารณาจากคํา วินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ)
นอกจากนี้ผู้เขียนยังได้เพิ่มเติมเนื้อหาสาระในบทที่ว่าด้วยกฎหมายทะเล (The Law of
the Sea) ในเรื่องที่เห็นว่ามีความสํา คัญ เช่น ทางปฏิบัติของรัฐเกี่ยวกับการผ่านในทะเลอาณาเขต
และได้เพิ่มเติมรายละเอียดและแสดงให้เห็นถึงประเด็นปัญหาเกี่ยวกับการลากเส้นฐานตรงใน
กรณีที่แนวฝั่งทะเลมีลักษณะไม่คงที่อย่างมาก (Highly Unstable Coast) รวมทั้งได้ปรับปรุงข้อมูล
ในหัวข้อ บริเวณพื้นที่ (The Area) ให้มีความทันสมัยยิ่งขึ้น
สํา หรับในบทที่ว่าด้วยการใช้กํา ลัง (The Use of Force) ผู้เขียนได้เพิ่มเติมภาคผนวก 2
ซึ่งเป็นข้อมติคณะมนตรีความมั่นคงสหประชาชาติที่ 1973 (2011) เพื่อเป็นตัวอย่างประกอบ
คํา อธิบายในการใช้มาตรา 42 ของกฎบัตรสหประชาชาติ ซึ่งจะทํา ให้ผู้อ่านเห็นภาพและ
เกิดความเข้าใจเกี่ยวกับเรื่องนี้ดียิ่งขึ้น
ผู้เขียนขอขอบคุณคุณพีรพล ศรีสิงห์ คุณสมพล คงวิทยาพานิชและเจ้าหน้าที่สํา นักพิมพ์
นิติธรรมทุกท่าน ที่กรุณาช่วยเหลือดํา เนินการ แก้ไข เพิ่มเติมและปรับปรุงตํา รากฎหมายระหว่าง
ประเทศในการพิมพ์ครั้งนี้

จันตรี สินศุภฤกษ์
คณะนิติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

สารบัญ

บทที่ 1 ลักษณะและวิวัฒนาการของกฎหมายระหว่างประเทศในระบบ
ระหว่างประเทศ
1. วิวัฒนาการและโครงสร้างของสังคมระหว่างประเทศกับ
กฎหมายระหว่างประเทศ
2. กฎหมายระหว่างประเทศกับกระบวนการนิติบัญญัติหรือการสร้างกฎหมาย
3. สภาพบังคับและประสิทธิภาพของกฎหมายระหว่างประเทศ
4. บทบาทของกฎหมายระหว่างประเทศกับความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ
บทที่ 2 แหล่งกํา เนิดหรือที่มาของกฎหมายระหว่างประเทศ
1. มาตรา 38 แห่งธรรมนูญศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ
1.1 แหล่งกํา เนิดหรือที่มาของกฎหมายระหว่างประเทศในด้านรูปแบบ
และในด้านเนื้อหา
1.2 แหล่งกํา เนิดหรือที่มาของกฎหมายระหว่างประเทศในด้านเนื้อหา
และในด้านที่เป็นหลักฐาน
2. สนธิสัญญา
3. กฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศ
3.1 องค์ประกอบของกฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศ
3.1.1 ทางปฏิบัติของรัฐ
3.1.1.1 ทางปฏิบัติที่ซ้ํา ๆ กันอย่างสม่ํา เสมอ
3.1.1.2 ทางปฏิบัติที่เป็นการทั่วไป
3.1.1.3 ระยะเวลาของการปฏิบัติ
3.1.2 ความเขื่อว่าทางปฏิบัตินั้นเป็นพันธกรณีทางกฎหมาย
4. หลักกฎหมายทั่วไป
4.1 กฎเกณฑ์และหลักที่มีอยู่ร่วมกันในทุกระบบกฎหมาย
ศาสตราจารย์ จันตรี สินศุภฤกษ์
4.2 แนวความคิดตามกฎหมายแห่งชาติในด้านสารบัญญัติ
4.3 หลักแห่งความเที่ยงธรรม
5. คํา ตัดสินของศาล
6. หลักคํา สอนของผู้เชี่ยวชาญกฎหมายระหว่างประเทศ
7. แหล่งกํา เนิดหรือที่มาของกฎหมายระหว่างประเทศที่มิได้บัญญัติไว้ใน
ธรรมนูญศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ
7.1 การกระทํา ฝ่ายเดียวของรัฐ
7.2 การกระทํา ฝ่ายเดียวขององค์การระหว่างประเทศ
บทที่ 3 ความสัมพันธ์ระหว่างกฎหมายระหว่างประเทศกับกฎหมายภายใน
1. ทฤษฎีว่าด้วยความสัมพันธ์ระหว่างกฎหมายระหว่างประเทศ
กับกฎหมายภายใน
1.1 ทฤษฎีเอกนิยม
1.2 ทฤษฎีทวินิยม
2. หลักเกณฑ์และทางปฏิบัติของประเทศไทยเกี่ยวกับการนํา กฎหมาย
ระหว่างประเทศมาใช้บังคับ
2.1 หลักเกณฑ์และทางปฏิบัติของประเทศไทยเกี่ยวกับการนํา สนธิสัญญา
มาใช้บังคับ
2.2 หลักเกณฑ์และทางปฏิบัติของประเทศไทยในการนํา กฎหมาย
จารีตประเพณีระหว่างประเทศมาใช้บังคับ
บทที่ 4 บุคคลในกฎหมายระหว่างประเทศ
1. แนวคิดเกี่ยวกับสภาพบุคคลในกฎหมายระหว่างประเทศ
2. บุคคลในกฎหมายระหว่างประเทศ
2.1 รัฐ
2.1.1 กํา เนิดของรัฐ
2.1.1.1 รัฐต้องมีดินแดนที่แน่นอน
กฎหมายระหว่างประเทศ (สารบัญ) q ix
2.1.1.2 รัฐต้องมีประชากรหรือจํา นวนประชาชนพลเมืองถาวร
2.1.1.3 รัฐต้องมีรัฐบาล
2.1.1.4 รัฐต้องมีความสามารถที่จะเข้าสู่ความสัมพันธ์กับรัฐอื่น
2.1.2 การรับรองรัฐและการรับรองรัฐบาล
2.1.2.1 การรับรองรัฐ
(1) ทฤษฎีเกี่ยวกับการรับรองรัฐ
(2) วิธีการรับรองรัฐ
(3) การรับรองร่วมกัน
(4) ผลของการรับรองรัฐในกฎหมายระหว่างประเทศ
2.1.2.2 การรับรองรัฐบาล
(1) หลักการว่าด้วยประสิทธิภาพของรัฐบาล
(2) หลักการว่าด้วยความชอบธรรม
(3) แนวทางการรับรองรัฐบาลแบบอัตวิสัย
2.1.3 สิทธิและหน้าที่ของรัฐ
2.1.3.1 สิทธิขั้นพื้นฐานของรัฐ
2.1.3.1.1 สิทธิในเอกราชอธิปไตย
(1) สิทธิในเอกราชอธิปไตยภายใน
(2) สิทธิในเอกราชอธิปไตยภายนอก
2.1.3.1.2 สิทธิแห่งความเสมอภาคของรัฐ
(1) หลักการไม่เลือกปฏิบัติ
(2) หลักการต่างตอบแทน
2.1.3.2 หน้าที่ขั้นพื้นฐานของรัฐ
2.1.4 การสืบทอดของรัฐ
ศาสตราจารย์ จันตรี สินศุภฤกษ์

2.1.4.1 การสืบทอดของรัฐในส่วนที่เกี่ยวกับสนธิสัญญา
2.1.4.1.1 หลักเกณฑ์ทั่วไปเกี่ยวกับการสืบทอดของรัฐ
ในส่วนที่เกี่ยวกับสนธิสัญญา
(1) หลักทั่วไป
(2) สนธิสัญญาที่กํา หนดเขตแดนและสนธิสัญญาที่ก่อตั้ง
ระบอบของดินแดน
ก. สนธิสัญญาที่กํา หนดเขตแดน
ข. สนธิสัญญาที่ก่อตั้งระบอบของดินแดน
1) ระบอบภาวะวิสัยถาวรที่ผูกพันเพียงกลุ่ม
รัฐหนึ่งเท่านั้น
2) ระบอบภาวะวิสัยที่ผูกพันนานาประเทศ
2.1.4.1.2 ผลของการสืบทอดของรัฐในส่วนที่เกี่ยวกับ
สนธิสัญญาในรูปแบบต่าง ๆ
(1) รัฐที่ได้รับเอกราชใหม่
(2) การรวมตัวเข้าเป็นสหพันธรัฐ
(3) การแยกรัฐ
2.1.4.2 การสืบทอดของรัฐในส่วนที่เกี่ยวกับทรัพย์สิน
บรรณสารและหนี้สินของรัฐ
2.1.4.2.1 กร